Google, yapay zeka teknolojilerini bir adım daha ileri taşıyarak hava durumu tahminlerinde devrim yaratacak yeni modeli GenCast’ı duyurdu.”Yüksek çözünürlüklü bir AI topluluk modeli” olarak tanımlanan GenCast, Nature dergisinde yayınlanan bilimsel bir makaleyle tanıtıldı.

Hava durumu tahminleri, günlük yaşamdan afet hazırlıklarına, yenilenebilir enerji kaynaklarının verimli kullanımından tarıma kadar geniş bir yelpazede kritik öneme sahip. Google’ın yeni modeli, 25 güne kadar olan hava durumu tahminlerinde mevcut sistemlerin ötesine geçiyor. Avrupa Orta Vadeli Hava Tahmin Merkezi’nin (ECMWF) ENS modeliyle karşılaştırıldığında, GenCast’ın tahminlerinin %97,2 oranında daha doğru olduğu tespit edildi. 36 saat ve daha uzun vadeli tahminlerde bu oran %99,8’e kadar çıkıyor.

Nasıl Çalışıyor?

GenCast, son dönemde popülerleşen görüntü oluşturma modellerine benzer bir difüzyon modeli. Ancak bu model, Dünya’nın geometrisine özel olarak optimize edilmiş. Google, GenCast’ı ECMWF’nin 40 yıllık arşiv verileriyle eğitti. Model, geçmiş hava durumu verilerini 2018 yılına kadar işleyerek, 2019 yılı için toplam 1.320 tahmin üretti. Bu tahminler, hem gerçek hava durumu verileriyle hem de ENS’in tahminleriyle karşılaştırıldı ve üstün başarı sağladı.

Örnek Uygulama: Tayfun Hagibis

2019 yılında Japonya’yı vuran Tayfun Hagibis’in izlediği rota, GenCast’ın yeteneklerini sergilemek için kullanıldı. Yapay zeka modeli, tayfunun muhtemel rotalarını 7 gün öncesinden belirleyerek, zamanla bu rotaları daraltmayı başardı. Böylece, yerel otoritelerin afet hazırlıkları için daha fazla zaman kazandırmış oldu.

Yapay Zeka ile Daha Hızlı ve Etkili Tahmin

GenCast, bir hava tahmini oluşturmak için 50’den fazla olasılık hesaplayabiliyor. 15 günlük bir tahmin, Google’ın Cloud TPU v5 teknolojisiyle yalnızca 8 dakikada tamamlanıyor. Geleneksel hava durumu tahmin modellerinin süper bilgisayarlarla saatler süren hesaplama süreçleri düşünüldüğünde, bu performans bir devrim niteliğinde.

Açık Kaynak Olarak Sunuluyor

Google, GenCast’ı bir açık model olarak sunarak, kodlarını ve ağırlıklarını araştırmacılarla paylaşıyor. Şirket, meteoroloji kurumları ve bilim insanlarıyla iş birliğini sürdürerek modeli daha da geliştirmeyi hedefliyor.

Enerji Sektörüne Büyük Katkı

GenCast, yalnızca günlük tahminlerde değil, yenilenebilir enerji sektöründe de büyük fark yaratabilir. Model, rüzgar türbinleri ve güneş panellerinin bulunduğu bölgelerdeki hava koşullarını öngörerek enerji üretimini optimize edebilir.

Geleceğe Bakış

Google’ın GenCast ile başlattığı bu yeni dönem, yalnızca meteoroloji bilimini değil, günlük yaşamı ve küresel enerji stratejilerini de dönüştürebilir. Daha hızlı, daha doğru ve daha kapsayıcı hava durumu tahminleri ile GenCast, modern yapay zekanın gücünü gerçek dünya sorunlarına taşıyor.